Pedagogizacja

Jak wspierać samodzielność u przedszkolaka.

Jednym z najważniejszych zadań, które stawiają sobie rodzice jest wychowanie dziecka  na zaradnego, samodzielnego, oraz potrafiącego radzić sobie w różnych sytuacjach życiowych człowieka. Podstawową potrzebą małego dziecka jest samodzielność dająca wolność, która jest niezbędna do rozwoju i poznawania świata. Jeśli jesteśmy zależni od drugiej osoby nie mamy możliwości na naukę nowych rzeczy. Dlatego rodzice powinni pozwolić swoim dzieciom na działanie i podejmowanie własnych decyzji. Ta otwarta furtka daje szansę na zdobycie doświadczeń oraz przeżyć, które pozwolą dziecku  na ukształtowanie wiedzy o sobie, na poznanie mocnych i słabych stron, oraz wiedzy o otaczającym je świecie.

Niestety pomimo dobrych chęci, rodzice nie pozwalają dzieciom na samodzielne działanie oraz ograniczają ich autonomię.

 Obecnie tempo naszego życia jest bardzo szybkie czego konsekwencją jest pośpiech co skutkuje wyręczaniem dzieci i wykonywaniem za nie większość czynności samoobsługowych (np. zakładanie butów,  ubieraniem, karmieniem), co nie sprzyja samodzielności. Nadopiekuńczość jest kolejną rzeczą, która hamuje rozwój samodzielności dziecka. Rodzice chcą zrobić wszystko, aby ochronić dzieci przed trudnymi sytuacjami, porażkami oraz przykrymi emocjami. Efektem tego jest kształtowanie u nich poczucia bezradności i zależności od osób dorosłych. Rodzice często również wyręczają dziecko w różnych sytuacjach ponieważ uważają, że zrobią to lepiej i szybciej. Dlatego powinniśmy dać im szansę na naukę.

Dzieci uczą się samodzielności poprzez działanie, doświadczanie, eksperymentowanie. Musimy jednak pamiętać, że nauka ta nie powinna polegać na zostawieniu dziecka samemu sobie. Zdobywanie doświadczeń oraz kształtowanie niezależności musi odbywać się w bezpiecznych warunkach i pod kontrolą dorosłych. Ważną rzeczą jest również, aby dziecko znało i stosowało obowiązujące powszechnie normy i zasady życia społecznego.  Pamiętajmy o tym, że każde dziecko jest inne, rozwija się we własnym indywidualnym tempie, nie należy ich porównywać do siebie. Naukę samodzielności należy zacząć od obserwacji dziecka, aby we właściwym momencie dostosować ją  do  aktualnych możliwości rozwojowych dziecka. Musimy pamiętać i uświadomić sobie kilka rzeczy :

• Motywujmy dzieci do codziennych czynności samoobsługowych oraz obowiązków domowych, nie wyręczajmy ich.
• Zachęcajmy i motywujmy do nauki samodzielności, ale nie zmuszajmy. Przymus zazwyczaj zniechęca do działania oraz blokuje proces uczenia się. Pamiętaj, że dziecko, które jest notorycznie karcone, traci entuzjazm oraz chęć do samodzielnego działania. Każde dziecko uczy się w swoim tempie, jeśli czegoś nie jest w stanie pojąć poczekajmy, dajmy mu czas.
• Nie wyręczajmy dziecka, dajmy mu możliwość na wykazanie się. Tłumaczmy dziecku, że nie zawsze wszystko się udaje od razu, uczmy cierpliwości. Chwalmy za starania, a nie za ostateczny efekt.
• Pozwólmy na to, aby dziecko mogło popełniać błędy. Naszym zadaniem jest wspierać dziecko w samodzielnych działaniach.  Samodzielne podejmowanie decyzji buduje w nim świadomość własnych potrzeb oraz poczucie sprawstwa.
• Pozwólmy dziecku na propozycje i pomysły, nie narzucajmy własnego zdania. Chwalmy za to, że stara być się samodzielny.
• Starajmy się być cierpliwi. Nie poganiajmy dziecka, ani nie wyręczajmy żeby było szybciej, poczekajmy, aż samo poprosi o pomoc.

Okres dzieciństwa jest to etap, w którym dziecko uczy zachowań i umiejętności, które są niezbędne w dorosłym życiu. Starajmy się nie ograniczać, bądźmy zaangażowani w naukę samodzielności dziecka, wspierajmy je, dzięki temu damy mu możliwość na to, że w dorosłym życiu będzie niezależny i zaradny.