Pedagogizacja

"Bez względu na to ile masz zajęć, najważniejszą rzeczą,

jaką możesz zrobić dla przyszłości swego dziecka,

oprócz okazywania mu miłości przez przytulanie, jest codzienne

głośne czytanie oraz radykalne ograniczenie telewizji…"

Jim Trelease

Sukces jednostek i społeczeństw zależy od ich wiedzy. Kluczem  do wiedzy  wciąż  jest czytanie. Wiele osób, choć umie czytać, nie czyta. Dlaczego? Ponieważ nawyk i potrzeba lektury muszą powstać w dzieciństwie.

Współczesny świat jest dla dzieci często trudny i nieprzyjazny. Pośpiech i stres, brak czasu

dla   dziecka,   ignorowanie   ich   potrzeb   psychicznych,  nadmiar   mediów elektronicznych powodują, że coraz więcej dzieci ma problemy emocjonalne i coraz gorzej zna język. Dziecko, które nie rozumie języka i ma mały zasób słów nie jest w stanie samo czytać, gdyż jest to dla niego za trudne i zbyt nudne, zwłaszcza w dobie atrakcyjnej i nie wymagającej wysiłku telewizji.

Czytanie książek jest jedną z pierwszych inwestycji w rozwój dzieci. To właśnie
w książce nasz maluch znajdzie wskazówki, w jaki sposób zbudować swój własny system wartości. Przyjaźń z książkami może zawrzeć już maleńkie dziecko, jeśli tylko mu to umożliwimy. Pierwszy kontakt malucha z książeczką sprowadza się do oglądania ilustracji, rozpoznawania przedmiotów. Pod wpływem otoczenia i poszerzania zasobu słownictwa lektura zaczyna wprowadzać dziecko w świat fantazji.  Można powiedzieć, że przygotowuje je do abstrakcyjnego myślenia. W kontakcie dziecka z książką rośnie stopniowo rola tekstu, coraz ważniejsza staje się treść utworu i postaci bohaterów, ich losy, zawiązujące się konflikty, przygoda, jej szczęśliwe zakończenie.

Czytanie kilkulatkowi rozbudza w nim ciekawość świata i pomaga mu zrozumieć siebie i innych. Dzieci szybko uczą się poprzez przykład – naśladując. Dzięki tej identyfikacji
i zapoznają się z całą gamą emocji, uczuć i postaw. Uczą się zachowań społecznie akceptowanych oraz tych, które są potępiane. zaczyna być otaczane mową. Czytanie stymuluje rozwój mowy i usprawnia pamięć. Książki ubogacają tak bierny (rozumienie) jaki czynny (mowa) słownik dziecka, poszerzając wiedzę o świecie i pomagając w ten sposób odnosić sukcesy w przedszkolu i w szkole. Dzieci zapoznając się z bogactwem języka literackiego nabywają umiejętność poprawnego wysławiania.

Rodzic  może też posłużyć się literaturą w kształtowaniu więzi rodzinnych, ukazując odpowiednie przykłady miłości i ciepła w relacjach między rodzicami i dziećmi.
To przynosi zarówno „korzyści natychmiastowe” jak i procentuje na przyszłość. Dzięki czytaniu cała rodzina może wspólnie spędzać czas, a przeczytane treści mogą stanowić pretekst do wspólnych rozmów. W wychowaniu rodzinnym może też wykorzystać wzory dobrze wykonanych obowiązków, postaw rodzicielskich. Literatura dla dzieci może też pełnić inne funkcje, np. ukazywać piękno ojczystego kraju, wzbudzać zainteresowanie przyrodą, wzbogacać zabawy i zajęcia mające na celu ukształtowanie pojęć związanych z nauką szkolną, kształcić podstawowe nawyki.

Wspólne głośne czytanie z dzieckiem pomoże mu pokonać wiele problemów wieku dorastania. Literatura daje wsparcie w zmaganiu z różnymi problemami. Ukazuje różnorodne wzorce myślenia. Ale w głośnym czytaniu chodzi tak naprawdę o to, aby poświęcić dziecku swój czas, uwagę, a przy tym miłość.

Nikt nie rodzi się czytelnikiem, czytelnika trzeba wychować. Pięć kroków, które należy podjąć:

• wprowadzamy rytuał głośnego czytania dziecku 20 minut dziennie,
• jeśli dziecko o to prosi – wielokrotnie czytamy tę samą książkę lub wiersz,
• pozwalamy na pytania, rozmowy, powrót do poprzedniej strony,
• unikamy podziałów na książki dla chłopców i dla dziewcząt,
• sami bądźmy przykładem – dzieci powinny widzieć dorosłych zagłębionych we własnych lekturach.

 

Reasumując – czytanie wpływa na psychikę, pomaga w kształceniu umysłu, pobudza sferę emocjonalną, odpowiednio dobrana książka pozostawia ślad na całe życie. Jest nośnikiem informacji, który zmusza do uruchomienia własnej wyobraźni, sprzyja refleksji, czyli kształtowaniu osobistej wizji świata i systemu wartości. Stanowi także źródło komunikacji ze światem.  Warto więc zabiegać, aby książka zajmowała należne jej miejsce w każdym okresie życia człowieka. 

 

Bibliografia:

• Biała A.- Kształtowanie postaw czytelniczych u dzieci. Źródło: www.publikacje.edu.pl,
• Papuzińska J.- Inicjacje literackie. Problemy pierwszych kontaktów dziecka z książką.
  Warszawa 1988,
• Papuzińska J.- Książka, dzieci, biblioteka. Warszawa 1992,
• Internet: https://dziecisawazne.pl/wplyw-dzieci-doroslych-czytanie/

 

Opracowała: Róża Mural - Gruchot