Pedagogizacja

W ostatnim czasie dużo mówi się o potrzebie czytania dzieciom książek.

W dobie telewizyjnych kreskówek i gier komputerowych zapomina się, że słuchanie bajek sprawia dziecku nie tylko ogromną radość, rozwija wyobraźnię, bogaci zasób słownictwa, wzbogaca sferę przeżyć ale również pozwala obcować z żywym człowiekiem, dzielić się swoimi spostrzeżeniami i przeżyciami, zadawać pytania i uzyskiwać na nie odpowiedzi.

Ogromnie ważny w życiu dziecka jest kontakt z książką, lecz zainteresowanie nią w ostatnich latach zaczyna maleć.

Coraz większy wpływ na dzieci ma treść oglądanych przez nie bajek i innych programów telewizyjnych. Obecnie często zdarza się, że rodzice rzadko mają okazję usiąść z dzieckiem i wspólnie poczytać książkę lub obejrzeć jakiś program. Dzieci spontanicznie oglądają sceny przeznaczone wyłącznie dla widzów dorosłych. A i niektóre bajki zawierają wiele przemocy, zła, zupełnie pozbawiając tym samym wartości wychowawczych. Dzieci często przejmują od swoich bajkowych bohaterów negatywne sposoby postępowania.

Seriale animowane dla dzieci nie tylko zachęcają do przemocy, ale wzbudzają grozę, podobnie jak horrory dla dorosłych. Stąd częste nocne koszmary, wyładowania agresji.

Telewizyjne medium wyparło książkę, prasę, bezpośrednie kontakty rodziców z dziećmi, wspólne spacery czy wyprawy do kina. Często zdarza się, że telewizja reguluje harmonogram życia rodzinnego.

Należy ustalić więc pewne normy i reguły oglądania telewizji, wyselekcjonować te programy, które są bezpośrednio adresowane do dzieci w danym wieku, z uwzględnieniem ich psychiki.

Telewizja dostarcza na pewno wiele pożytecznych informacji, nie można pozbawić dziecka jej oglądania. Jednak to, ile czasu spędza ono przed ekranem, jakie programy ogląda i o jakiej porze, zależy od rodziców.

Świat telewizyjnej fikcji nie musi być dla dziecka zagrożeniem, jeżeli będziemy potrafili mu go odpowiednio przedstawić i nauczyć odróżniać od świata realnego.

Dla dziecka najważniejszy jest bliski kontakt z rodzicami, bez względu na to, czy będzie to wspólny spacer, ulubiona gra, czy przeczytanie książeczki.

Na pewno nie będzie to czas stracony. Nie może zabraknąć tak ważnego dla dziecka w tym wieku przytulania, głaskania, całusów, uśmiechu. Takie właśnie postawy rodziców budzą w dziecku poczucie bezpieczeństwa, zaufanie i miłość do otaczającego świata, ludzi, a przede wszystkim budują pozytywny obraz samego siebie. W procesie wychowawczym dzieci i młodzieży należy kształtować poczucie odpowiedzialności, wpajać zasady moralne, poszanowanie godności osobistej, indywidualność człowieka, prawość charakteru, samodzielność, poczucie piękna, zamiłowanie do ładu i porządku.

Te niezbędne cechy charakteru kształtują się już od wczesnego dzieciństwa. Intensywny rozwój dziecka przypada na wiek wczesnoszkolny. Sposoby oddziaływania na dzieci w tym czasie, kształtowane nawyki, umiejętności i zdobywana wiedza, często się utrwalają i ujawniają w postawach człowieka dorosłego.

Warto poświecić czas na czytanie dziecku bo, jak powiedział Jan Brzechwa przez odpowiednią literaturę kształtuje się smak przyszłego czytelnika, a właśnie chęć korzystania z książek jest miarą powodzenia w nauce i w życiu dorosłym. Nie zapominajmy więc o literaturze.

Literatura może być uznana za jedną z dziedzin sztuki, która oddziaływuje wszechstronnie na osobowość dziecka, z tego powodu książkę możemy postawić w rzędzie środków wychowawczych, które pomagają w poznaniu świata, kształtują poglądy, zapatrywania, wpływają na wybory form postępowania. Umiejętnie dobrana do wieku dziecka lektura ma szansę, wpływając na indywidualny rozwój, wzmocnić to, co w młodym człowieku najlepsze, może rozwinąć wyobraźnię, wewnętrzne przeżycia i wzbogacić krąg doświadczeń życiowych.

Teksty literackie, szczególnie te o walorach społeczno - moralnych, spełniają w procesie wychowania niezmiernie ważną rolę. Książka uczy, bawi, wychowuje oraz przekazuje czytelnikowi to co piękne, ciekawe, fascynujące. Może wzmocnić działanie wielu metod wychowawczych stosowanych w domu rodzinnym, czy w szkole.

Pamiętajmy - " Książka nie przeczytana w dzieciństwie jest bezpowrotnie stracona jako bardzo istotny czynnik rozwoju uczuć, wyobraźni, intelektu i moralności" - H. Skrobiszewska.

Nawyk czytania i zapał do książek trzeba kształtować w dzieciństwie, czytając dziecku na głos.

Badania naukowe potwierdzają, że głośne czytanie dziecku:

-Buduje mocną więź między dorosłym i dzieckiem.

-Zapewnia emocjonalny rozwój dziecka.

-Rozwija język, pamięć i wyobraźnię.

-Uczy myślenia, poprawia koncentrację.

-Wzmacnia poczucie własnej wartości dziecka.

-Poszerza wiedzę ogólną.

-Ułatwia naukę, pomaga odnieść sukces w szkole.

-Uczy wartości moralnych, pomaga w wychowaniu.

-Zapobiega uzależnieniu od telewizji i komputerów.

-Kształtuje nawyk czytania i zdobywania wiedzy o całym świecie.

- Pomoże dziecku pokonać wiele problemów wieku dorastania.

A oto kilka mądrości życiowych:

• Czytanie powinno się dziecku zawsze kojarzyć z radością, nigdy z przymusem, karą czy nudą.
• Nikt nie rodzi się czytelnikiem. Czytelnika trzeba wychować.
• Naród, który mało czyta, mało wie. Naród, który mało wie, podejmuje złe decyzje - w domu, na rynku, przy urnach wyborczych. Te decyzje odbijają się na całym narodzie.
• Bez względu na to ile masz zajęć, najważniejszą rzeczą, jaką możesz zrobić dla przyszłości swojego dziecka, oprócz okazywania mu miłości przez przytulanie, jest codzienne głośne czytanie oraz radykalne ograniczenie telewizji.

 

Bibliografia:

1. Dąbrowska M. Telewizyjna fikcja a rzeczywistość w świadomości dziecka. " Problemy Opiekuńczo - Wychowawcze", nr 3/2000.

2. Gorzkiewicz B. Telewizja - wróg czy przyjaciel dziecka? " Bliżej przedszkola. Wychowanie i edukacja" 3/2002.

3. Janiczek H. Cała Polska czyta dzieciom. " Bliżej przedszkola. Wychowanie i edukacja" 2/2002.

4. Fundacja " ABCXXI - Program Zdrowia Emocjonalnego" Kampania - Cała Polska czyta dzieciom. 2002.