Pedagogizacja

Dlaczego warto czytać dzieciom książki?

 

Dlaczego powinniśmy czytać książki naszym pociechom? Wszyscy wiedzą, że czytanie bajek dzieciom ma mnóstwo zalet. Nie tylko pozytywnie wpływa to na rozwój maluszków, lecz także pomaga im lepiej zrozumieć otaczający je świat, buduje silną więź między nimi a rodzicami,

a ponadto na całe życie kształtuje nawyk czytania.

Czytając dziecku zaspokajamy jego potrzeby emocjonalne – czego nie zrobi za nas komputer ani telewizja. Podczas czytania jesteśmy blisko, przytulamy dziecko, patrzymy na nie z miłością, poświęcamy mu czas. W zrozumiały dla niego sposób rodzic swoim zachowaniem przekazuje mu:„Kocham Cię i jesteś dla mnie bardzo ważny”. To właśnie dzięki poczuciu, że jest ważne

i kochane, dziecko rozkwita, zaczyna budować wiarę w siebie, życzliwość, empatię, umiejętności społeczne.

Kilka słów o zaletach głośnego czytania dzieciom w wieku przedszkolnym

Wiek przedszkolny to szczególny okres budowania u dzieci trwałych nawyków, kształtowania procesów uczuciowych i umysłowych. Czas ten rodzice i nauczyciele mogą poświęcić zarówno na organizowanie wspólnych zabaw jak i na czytanie bajek, baśni, opowiadań. Czytanie na głos dziecku wpływa na rozwój jego mózgu oraz wpływa na tworzenie trwałych skojarzeń czytania

z poczuciem bezpieczeństwa, więzi, przyjemności.

Przeprowadzone badania pokazują, że czytanie dzieciom przez rodziców na głos:

• zaspokaja ich potrzeby w sferze emocjonalnej;

• tworzy silną więź pomiędzy rodzicem i dzieckiem;

• wpływa na poczucie własnej wartości;

• wzbogaca słownik dziecka;

• rozwija wyobraźnię;

• uczy myślenia: logicznego, przyczynowo- skutkowego, krytycznego i refleksyjnego;

• poszerza wiedzę ogólną i rozwija zainteresowania;

• rozwija zainteresowanie czytaniem.

• wspiera rozwój psychiczny dziecka.

• kształtuje poprawne wzorce językowe, rozwija zasób słownictwa, daje swobodę w mówieniu.

• ćwiczy pamięć.

• uczy samodzielnego, krytycznego myślenia.

• poprawia koncentrację.

• uczy odróżniania dobra od zła, rozwija wrażliwość moralną.

• jest znakomitą rozrywką.

• rozwija poczucie humoru.

• zapobiega uzależnieniom od komputera, telewizji i innych gadżetów elektronicznych.

• chroni dziecko przed zagrożeniami kultury masowej.

• jest zdrową ucieczką od nudy i niepowodzeń.

• przeciwdziała demoralizacji i przemocy.

• daje dostęp do informacji na temat życia, myśli i dzieł największych ludzi różnych epok.

• kształtuje na całe życie nawyk czytania

  Książka powinna być dobrana zgodnie z wiekiem, czyli możliwościami intelektualnymi i psychicznymi. Kiedy zacząć czytać dziecku? Warto już od pierwszych dni jego życia. Już wtedy uczy się ono języka, jednocześnie kojarząc czytanie z przyjemnością oraz poczuciem bezpieczeństwa. Książeczka powinna być ładnie ilustrowana, bo kształty i barwy są dla małego dziecka tak samo ważne jak słowa. W ten sposób rozbudza się miłość do książki: stopniowo, ale systematycznie, poprzez codzienny rytuał głośnego czytania. Ten czas nie może kojarzyć się z przymusem, ale powinien stać się chwilą wspólnego przeżywania uczuć, odkrywania ciekawych tajemnic świata i ludzi, powinien być porą, której dziecko nie może się doczekać.

  W jaki sposób przekonać dzieci do czytania?

• Pamiętajmy, że pierwszą „szkołą” dziecka jest dom rodzinny. Jeżeli chcemy wypracować określone zachowania u dziecka, musimy zacząć od samych siebie – dotyczy to także czytania. Gdy dziecko będzie regularnie widywało nas „z nosem w książce”, istnieje duże prawdopodobieństwo, że samo będzie sięgało po literaturę.

• Czytajmy razem z dzieckiem. Zanim dziecko nauczy się czytać, czytajmy mu codziennie, aby przyzwyczaić je do obcowania z literaturą. Przyjmuje się, że wystarczy 20 minut dziennie. Starszym dzieciom warto podsuwać lektury, które znamy sami. Dzięki temu będziemy mieć pewność, że nasze pociechy nie zapoznają się z treściami dla nich nieodpowiednimi, a ponadto będzie stwarzało to okazje do wspólnych rozmów, podejmowania dyskusji na poruszane w nich tematy.

• Zabierajmy dziecko do biblioteki. Pomimo ogromnej dostępności literatury w formie elektronicznej warto zapoznać dziecko z szeroką ofertą bibliotek. Kolorowe okładki książek na pewno będą stanowiły wartość dodaną, dzięki której dziecko zainteresuje się książką.

• Starajmy się, aby dzieci zamiast korzystać z ekranów, sięgały po książkę. Współczesny człowiek coraz większą część swojego życia przenosi do sieci. Wielu z nas uważa, iż dziecko powinno kształtować „cyfrowe kompetencje” jak najwcześniej. Czy wielu z nas nie patrzy z podziwem na dzieci, które jeszcze nie potrafią mówić, a już przy pomocy smartfona włączają sobie bajki? Zjawisko to może mieć katastrofalne skutki dla kształtującego się mózgu. Dając dziecku książkę, możemy być pewni, że nie wpłynie to negatywnie na jego rozwój. A czy to właśnie nie na dobru dziecka zależy nam najbardziej?

Wszyscy chcemy, aby nasze dzieci wyrosły na mądrych, dobrych i szczęśliwych ludzi. Jest na to sposób- czytaj dzieciom na głos. Jeśli chcemy żyć w kraju mądrych, uczciwych i kulturalnych ludzi, zadbajmy o to, by codzienne głośne czytanie stało się priorytetem w naszym domu oraz w przedszkolu i w szkole naszego dziecka. Przedszkole może i powinno uzupełniać domowe czytanie, a tam, gdzie całkiem go brak, dać zaniedbanym dzieciom szansę codziennego kontaktu ze słowem pisanym. Nawyki umysłowe, przekonania i system wartości powstają w dzieciństwie. Dlatego CZYTAJMY!

Magdalena Tkaczyk

Źródło:

1. I. Koźmińska, E. Olszewska., Wychowanie przez czytanie,

http://cyfroteka.pl/ebooki/Wychowanie_przez_czytanie-ebook/p86224i120314

2. 20 powodów, dlaczego warto czytać dzieciom (dziecisawazne.pl)

Bajkoterapia, dlaczego warto czytać dzieciom książki
 

         Wiek przedszkolny, to okres rozwoju dziecka, w którym zaczynają kształtować
się różne nawyki, między innymi czytelnicze. Często niedoceniane jest to, jakie korzyści daje wspólne czytanie z dzieckiem. Nie jest to tylko spędzanie czasu, ale jest to również pewna forma nauki. Dzięki bajkom dziecko poznaje emocje, uczy się jak zachować się w pewnych sytuacjach, odróżniać dobro od zła oraz poszerza wiedzę o świecie, a przede wszystkim rozwija wyobraźnię. Problemem dzisiejszych czasów jest to, że często książkę zastępuje się środkami masowego przekazu. Jest to zdecydowanie łatwiejsza forma, aby zainteresować dziecko. Producenci bajek, seriali dla dzieci wiedzą, co zrobić aby przyciągnąć małego widza przed ekran telewizora, który jest zdecydowanie mocnym konkurentem dla książki, ale łatwym
do zastąpienia. Tu z inicjatywą muszą wyjść osoby z bliskiego otoczenia dziecka, szczególnie rodzice. Podczas czytania, bądź słuchania bajek, dzieci tworzą swój własny świat. Identyfikują się z bohaterem, razem z nim przeżywają przygody i odczuwają jego emocje. Natomiast podczas oglądania telewizji, czy gry na komputerze dziecko ma podane już wszytko, więc nie musi angażować się do tego, aby zrozumieć przekaz. Często też mogą pojawić się treści nieadekwatne do wieku, z zachowaniami niekoniecznie akceptowanymi przez społeczeństwo. Konsekwencją tego mogą być senne koszmary, wybuchy agresji czy problemy wychowawcze. Istotną sprawą podczas czytania dzieciom książek jest dobieranie ich tak, aby przedstawiane
w nich historie były zabawne, różnorodne, odpowiednie do wieku, ale muszą mieć
też przekaz/morał. Książki mogą mieć również charakter terapeutyczny. Jeśli w życiu dziecka pojawia się sytuacja, która może być dla niego emocjonalnie trudna, bądź jest to zwykła wizyta u lekarza, bajka terapeutyczna jest tutaj wyśmienitym rozwiązaniem, pozwoli zapoznać dziecko z sytuacją, a przez przeżycia bohatera będzie wiedziało czego może się spodziewać,
jak rozwiązać pewne problemy i co może w danym momencie odczuwać.
           Jedną z ważniejszych czynności, o której należy pamiętać, to rozmowa z dzieckiem
na temat treści czy morału, który jest zawarty w bajce. Samo przeczytanie bajki jest bezcelowe, to rozmowa na temat emocji i przeżyć bohaterów jest tą czynnością, z której dziecko wyniesie najwięcej.

             Bajkoterapia to coraz popularniejszy sposób na wspieranie rozwoju emocjonalnego
i społecznego dzieci poprzez czytanie bajek i opowieści. Dzieci, które regularnie słuchają
lub czytają bajki, mogą zyskać wiele korzyści, zarówno w sferze psychicznej, jak i społecznej.

Warto przyjrzeć się, dlaczego czytanie dzieciom jest tak ważne i jakie ma znaczenie
w ich życiu.

• Budowanie silnej więzi emocjonalnej z dzieckiem. Maluch, któremu rodzice czytają bajkę przytulając go, głaszcząc, poświęcając swój czas czuje się przede wszystkim bezpieczny i kochany. To z kolei warunkuje jego prawidłowy rozwój emocjonalny. Mocna i silna więź z rodzicami daje solidny fundament na całe życie oraz stanowi ochronę przed złymi wpływami, na które dziecko jest w dzisiejszych czasach może być narażone.
• Rozwijanie umiejętności językowych i komunikacyjnych. Głośne czytanie dzieciom stymuluje prawidłowy rozwój mowy, wzbogacanie ich słownictwa. Książki skłaniają do samodzielnego myślenia, analizowania czy też wyciągania wniosków. Przekładając to na praktyczne aspekty życiowe - dzieci szybciej uczą się czytać, bo są oswojone
  z literkami, potrafią prowadzić swobodne i ciekawe rozmowy wypowiadając
  się w sposób logiczny i bardzo obrazowy.
• Pobudzanie i rozwój wyobraźni. Czytanie ciekawych historyjek powoduje, że dziecko ma możliwość przenieść się w swój wyimaginowany świat i wytworzyć w głowie różnego rodzaju obrazy, postaci etc. Pobudza w ten sposób pamięć i wyobraźnię.
• Rozwój empatii. Czytanie książek uwrażliwia – przeżywając losy bohaterów, dziecko lepiej rozumie własne uczucia, nazywa je i wie jak można je wyrażać. Dowiaduje
  się też sporo o świecie – bo poznaje to, czego np. samo nie może doświadczyć.
• Pomoc w trudnych sytuacjach. Bajka, którą rodzice przeczytają dziecku może mieć działanie terapeutyczne. Cechą charakterystyczną wszystkich bajek terapeutycznych jest to, że bohater znajduje się w trudnej sytuacji i przeżywa lęk, a wprowadzone postacie bajkowe umożliwiają redukcję tego lęku - bohater uczy się nowych, skutecznych sposobów działania. To z kolei może być drogowskazem dla dziecka
  w momencie, gdy samo znajdzie się w obliczu problemu.
• Budowanie poczucia własnej wartości. Czytając dziecku, trzeba chcąc nie chcąc, poświęć swój czas i uwagę. To z kolei stwarza dziecku okazję do przytulenia, rozmowy i „zawłaszczenia” rodzica tylko dla siebie. Maluch czuje się wtedy ważny, potrzebny, bezpieczny i kochany.
• Poszerzanie wiedzy. Pozycje które rodzice czytają swoim pociechom maja niewątpliwie walor edukacyjny, pobudzają jego ciekawość i zainteresowanie różnymi dziedzinami życia. Aktywne śledzenie losów bohaterów uczy myślenia logicznego, przyczynowo - skutkowego oraz krytycznego. Poprawia się też koncentracja i wydłuża przedział uwagi.

 

              Codzienne czytanie dzieciom dla ich przyjemności ma bardzo dużo zalet. Dzieci, którym rodzice czytają lepiej radzą sobie z problemami i zagrożeniami współczesnego świata, rzadziej prezentują postawy agresywne, destrukcyjne i antyspołeczne.

 

Warto więc uczynić z czytania dzieciom codzienny rytuał (wystarczy 20 minut). Szczególnie w dobie, smartfonów, tabletów, gier komputerowych i bajek w telewizji
jest to kluczowe dla prawidłowego rozwoju naszych pociech.

 

                                                                                                                                                               Opracowała:
                                                                                                                                                             Malwina Król

                     Tekst powstał w oparciu o różne artykuły umieszczone na stronach inernetowych oraz:
I. Bukowska: Bajkoterapia, czyli biblioterapia dla małych dzieci (Wychowawcza i terapeutyczna funkcja książki, Publiczna Biblioteka Pedagogiczna w Pile, Piła 2005), K. Jakubczyk: Bajkoterapia jako metoda pracy z dzieckiem w wieku przedszkolnym (Nauczyciel i Szkoła, 2013/1), „Wychowanie przez czytanie”  I. Koźmińska, E. Olszewska. wyd. Świat Książki